اعتیاد یک نوع آشفتگی بنیادی است که سبب عملکرد ناقص احساس عاطفی و روابط می شود. به طور کلی ریشه اعتیاد و مصرف مواد در تعارضات روانی وجود دارد. روانپزشک و روانکاو معتقد هستند می توانند اعتیاد را درمان کنند.
اعتیاد یک نوع آشفتگی بنیادی است که سبب عملکرد ناقص احساس عاطفی و روابط می شود. به طور کلی ریشه اعتیاد و مصرف مواد در تعارضات روانی وجود دارد. روانپزشک و روانکاو معتقد هستند می توانند اعتیاد را درمان کنند. روانشناسی اعتیاد ناشی از کارکرد های انطباقی و دفاعی است که موجب شود به مصرف مواد مخدر روی آورد. روان درمانگر به عنوان یک معلم و راهنمای درمان و از بین بردن وابستگی به مواد مخدر به معتادان کمک می کند و تلاش می کند تا فرد معتاد از وابستگی به مواد مخدر دست بردارد که مواد مخدر و متنفر شود. روانکاوان از معتادان می خواهند زندگی خود و مصرف مواد پیامد و آسیب هایی که مصرف مواد به آن ها زده است را بیان کنند و وقتی که شعص به تعادل رسید روانکاو به فرد کمک می کند تا به تنظیم درونی برسد و بتواند از وابستگی به مصرف مواد دست بردارد.
روانشناسی اعتیاد می گوید که انسان معتاد وابستگی به مواد مخدر دارد و تمام اعضای بدن فرد معتاد دچار مشکل می شوند و مواد مخدر تاثیر زیادی بر روی اعصاب مرکزی فرد معتاد می گذارد. به طور کلی مواد مخدر یک مواد طبیعی و شیمیایی است که موجب اعتیاد در فرد می شود. در گاهی اوقات بسیاری از مواد مخدر ها دچار توهم و تحرک در فرد مصرف کننده می شوند و می توانند انسان را از حالت عادی به حالت غیر عادی تبدیل نمایند و توهماتی در ذهن مصرف کننده ایجاد کنند و فرد مصرف کننده کار های ناشایسته انجام دهد. مصرف مواد مخدر ممکن است لذت بخش باشد اما لذت آن کاذب و موقت است و ممکن است فرد برای کنجکاوی موارد مخدر را مصرف کند اما مصرف مواد باعث اعتیاد می شود. مصرف مواد مخدر موجب خوش بینی کاذب و موقت در مصرف کننده مواد می شود اما خوش بینی به تدریج از بین می رود و به هیچ عنوان ماندگار نیست زیرا لذت فقط به دلیل کاهش رنج های ناشی از خماری به وجود می آید و فرد معتاد از لذت کوتاه و موقت خوشش می آید و باعث پیشرفته اعتیاد و مصرف بیشتر مواد مخدر می شود. همانطور که گفتیم مصرف انواع مواد مخدر می تواند موجب تغییر حالت در فرد معتاد شود و در نهایت مصرف مواد مخدر موجب گسترش بدبینی و نفرت معتاد نسبت به افراد و وابستگان می شود. فرد معتاد در حالت خماری از دیگران طلبکار است و رفتار وی تغییر می یابد و شخصیت فرد دگرگون می شود تاثیرات بدی بر روی رفتار و شخصیت فرد معتاد می گذارد
معتادین مشخصات ظاهری و روحی مشخصی دارند. مشخصات فرد معتاد به این صورت است که فردی که از انواع مواد مخدر استفاده کند موهای پرپشتی دارند و موهای آن ها کمتر می ریزد و دیرتر سفید می شود اما نظافت را به هیچ عنوان رعایت نمی کنند و احساس خواب آلودگی و می کنند و همیشه تا ظهر خواب هستند. روحیه افراد معتاد به این صورت است که فرد معتاد مدام حرف می زند و حرف های بی معنی و گزاف و دروغ می گوید و به دلیل مصرف مواد ممکن است حرف های فرد معتاد قابل فهم نباشد و نتوانید حذف های وی را بفهمید. معتادان به مواد به بیماری هایی چون یبوست مزمن دچار می شوند و ریه های فرد معتاد دچار بیماری می شود. فرد معتاد نسبت به غذا بی اشتها می شود اما علاقه زیادی به چای و گرما و شیرینی دارد. معتادین وقتی که از خماری رنج ببرند مظلوم و ناتوان و ساکت در جای می نشیند و حرفی نمی زنند. افراد معتاد به دلیل مصرف مواد مخدر خواب آلود هستند و به سختی از خواب بلند می شوند. معتادین به هیچ عنوان بهداشت را رعایت نمی کنند حتی در هنگام غذا خوردن نظافت برای معتادین اهمیتی ندارد و بسیاری از معتادها حمام نمی روند. معتادین در حالت خماری ناتوان و هستند و دائم خمیازه می کشند و صورت و بدن آن ها عرق می کند و دائم بدن افراد معتاد می لرزد. افراد معتاد از غذای های ترش متنفر هستند و به هیچ عنوان غذای ترش نمی خورند و سرما گریز هستند.
هیپنوتیزم درمانی یکی از روش های برای درمان مصرف مواد است و با روش هیپنوتیزم وابستگی به مواد مخدر معتادان را درمان می کنند. شخصی که هیپنوتیزم می کند از روش هیپنوتیزم برای ایجاد تمرکز ذهنی در ذهن افراد معتاد استفاده می کنند و در زمان نیمه هوشیاری به افراد برای ترک مواد پیشنهاداتی ارائه می دهد. هیپنوتیزم درمانی یک روش اصولی و رایج است که با ایجاد تمرکز بر روی شخص معتاد و ایجاد تلقین بر روی وی، معتاد را از مواد مخدر متنفر و بیزار می کند. روش هیپنوتیزم به صورت استفاده از تکنیک ها استفاده می شود که به این روش هیپنوتیزم درمانی شناختی می گویند. امروزه برای ترک اعتیاد از روش هیپنوتیزم درمانی استفاده می کنند و این روش در بیشتر کشور های اروپایی انجام می شود و روانکاوان به صورت انفرادی یا گروهی به درمان وابستگان به مواد می پردازند. روانکاوان برای درمان اعتیاد فقط سوء مصرف مواد را در نظر ندارند و کل شخصیت فرد را بررسی می کنند و در آخر راجع به ترک اعتیاد پیشنهاد هایی ارائه می دهند تا وابستگی شخص به مواد مخدر یا سیگار و سایر مواد اعتیاد آور از بین رود. در روش هیپنوتیزم با کار بر روی ذهن معتاد میل به ترک را افزایش می دهند و دیگر شخص به سراغ مواد و مصرف مواد مخدر نمی رود زیرا مصرف و میل به مصرف مواد در ذهن ناخودآگاه فرد معتاد از بین می رود.
کلیه نمایش روانی در چند جلسه انجام میشود تا فرد متعادل میتواند تمام سابقه و گذشته خود را شرح دهد. روانشناسی اعتیاد با در نظر گرفتن شخصیت فرد به فرد معتاد برای درمان مصرف مواد کمک می کند. برای درمان اعتیاد روشهای مختلفی مانند و درمان اعتیاد با دارو، درمان اعتیاد با سم زدایی وجود دارد اما درمان روانکاوی اعتیاد یکی از روش های تاثیر گذار درمان اعتیاد است. نمایش درمانی یا سایکودرام توسط شخصی در وین ابداع شد و بعد ها مورد توجه قرار گرفت. نمایش درمانی یک علم است که به سابقه و تعقیب آن و گذشته فرد توجه می شود و در طی جلسات مختلف تغییرات فرد بررسی می شود و با به تصویر کشیدن حوادث زندگی فرد منجر به آرام شدن و آرامش روانی و تخلیه هیجانی فرد می شود. درمان اعتیاد با روش نمایش روانی توسط روانپزشکان انجام می شود و فرد با نمایش گذاشتن مصرف مواد و حوادث مربوط به مواد را به نمایش می گذارد و با برون فکنی احساسات و ناراحتی ها احساس آرامش می کند. امروز در چندین مرکز کلینیک ترک اعتیاد از روش های روانکاوی نمایشی برای درمان معتادان استفاده می شود و روانپزشکان با به کارگیری روش های نوین به درمان بیماران معتاد کمک می کنند تا به راحتی بتوانند مصرف مواد را کنار بگذارند و دیگر تمایل به مصرف مواد مخدر و مواد اعتیاد آور مانند سیگار نداشته باشند. در حال حاضر روش نمایش روانی یک روش مناسب برای درمان اعتیاد است و بیشتر روان درمانگران از روش هیپنوتیزم و نمایش روانی برای درمان معتادان استفاده می کنند.