چگونه با بالا بردن عزت نفس شخصیت جذابی داشته باشیم؟
برایتان پیش آمده که روزهایی را سپری کنید پر از احساس ناامنی و احساسات منفی؟ عدم خود باوری، احساس کنید هیچ کاری را نمی توانید به درستی انجام دهید! احساس ناامنی و بی ارزشی به راحتی می تواند زندگی شما را مختل کند، بر سلامت جسم و روان تاثیر منفی بگذارد و عملکرد شما را در محیط کاری با مشکل رو به رو کند. عدم رضایت از خود حتی می تواند بر ارتباط شما با اطرافیان و همسرتان هم تاثیر گذار باشد. این احساسات که ناشی از کمبود عزت نفس بوده می تواند باعث حس اضطراب و حتی حسادت در فرد شود. فراموش نکنید که عزت نفس پایین و افسردگی با هم مرتبط هستند. اما خوشبختانه ناامنی و کمبود عزت نفس قابل پیشگیری و درمان است. اگرچه باید زمان کافی برای این مسئله صرف کنید اما با روش هایی که در ادامه ی این مقاله برای شما مطرح می کنیم می توانید قدم های بزرگی در جهت بهبود احساسات خود بردارید.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس چیست؟
عزت نفس سالم و اعتماد به نفس می تواند به شما کمک کند زندگی رضایت بخشی را تجربه کنید. اما نباید این دو ویژگی مهم شخصیتی را یکسان در نظر بگیرید؛ شخصی با اعتماد به نفس بالا لزوما دارای عزت نفس نیست.
عزت نفس چیست؟ عزت نفس ناشی از حس خود دوستی و ارزشمندی است که در ارتباط با خود در زندگی تجربه می کنید. این که چقدر برای خود احترام و ارزش قائل هستید و چقدر به خود عشق می ورزید. عزت نفس می تواند در نتیجه تجربه هایی که در زندگی کسب می کنید و در تعامل با افراد دیگر رشد و تغییر کند.
اعتماد به نفس ناشی از باور و اعتقادتان به خود و توانایی های شما است. از این رو می تواند با گذشت زمان، در شرایط مختلف و حوادث گوناگون در زندگی تغییر کند. اگر گاهی در زندگی اعتماد به نفس بالا و گاهی کمبود اعتماد به نفس را تجربه می کنید، امری کاملا طبیعی است.
راه های افزایش عزت نفس
خودتان را اولویت زندگی خود قرار دهید
اگر همواره به نیازهای دیگران توجه می کنید و درتلاش برای رفع نیازهای آن ها هستید، بدونِ در نظر گرفتن نیازها و شرایط خود، بدانید که ضربه ی بسیار بدی به عزت نفس و حس ارزشمندی در خود وارد می کنید. مراقبت و توجه به نیازهای خود باید اولویت زندگی شما قرار گیرد. لطفا این رفتار را با خودخواهی اشتباه نگیرید؛ شما همچنان می توانید به خواسته های دیگران هم پاسخ دهید، اما در قدم اول باید در نظر بگیرید که خودتان چه می خواهید. "نه گفتن" را تمرین کنید. اگر کسی از شما خواسته ای دارد که بر خلاف اعتقادات شما است یا از انجام آن حال خوبی نخواهید داشت و فشار زیادی بر روان شما وارد می شود، نه بگویید و قبول نکنید. حال درونی شما بسیار مهم تر از رضایت دیگران است. برای تمرین حس ارزشمندی و خود دوستی می توانید در برنامه ی روزانه خود کارهایی برای مراقبت از جسم و روان خود قرار دهید که باعث شود بیشتر به خودتان توجه کنید. از برنامه های زیر کمک بگیرید:
- ماساژ بدن و کارهای مراقبتی و زیبایی برای صورت انجام دهید.
- روزی حداقل نیم ساعت ورزش مورد علاقه خود را انجام دهید.
- ساعت هایی در طول روز یا برخی اوقات چند روز در هفته را به دور از تلفن و شبکه های اجتماعی وقت بگذرانید.
- غذاهای مقوی و سالم میل کنید.
- مهربانی با خود و صحبت های درونی مثبت با خود را فراموش نکنید.
- به دنبال رضایت دیگران نباشید.
انجام کارهای ساده ای مانند داشتن خواب خوب و کافی و غذاخوردن منظم هم می تواند باعث افزایش حس ارزشمندی در شما شود.
تغییراتی را در زندگی خود ایجاد کنید
جنبه های مختلف زندگی خود را بررسی کنید. گاهی برای افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس لازم است بخش هایی از زندگی خود را تغییر داده و کارهای متفاوت یا کارهای قبلی را به روش های متفاوتی انجام دهید. به این فکر کنید با تغییر چه چیزی می توانید احساسات خود را نسبت به خود و زندگی تغییر دهید. به عنوان مثال ممکن است بخواهید در تحصیل، شغل، محل زندگی یا روابط خود تغییراتی ایجاد کنید یا مهارت های ضروری جدیدی را بیاموزید. برای برنامه ریزی بهتر این نکته ها را در نظر بگیرید:
- از محدوده ی امن خود خارج شوید و اهدافی را انتخاب کنید که شما را به چالش می کشند.
- هر هدف را به بخش های کوچک و قابل دست یابی تقسیم کنید.
- بعد از هر موفقیتی هر چند کوچک به خود پاداش دهید.
افکار منفی را به چالش بکشید
افرادی با عزت نفس پایین زمانی که کار اشتباهی در زندگی انجام داده، خود را به شدت مورد سرزنش و شماتت قرار می دهند. اشتباه و شکست بخشی جدایی ناپذیر از زندگی هر انسانی است اما اگر بعد از هر خطا و عدم موفقیتی به خود سخت بگیرید و خود را قضاوت کنید، در یک چرخه معیوب و منفی شرم و نفرت قرار می گیرید. شما باید بتوانید این احساسات منفی ناشی از اشتباه ها را کمتر کنید و گاهی با آن ها مقابله کنید. غرق شدن در گرداب افکار منفی به مرور زمان افسردگی و بی انگیزگی را برای شما به وجود می آورد. با این حال می توانید با استفاده از روش های زیر احساسات منفی کمتری را تجربه کرده و به بالا بردن عزت نفس کمک کنید.
- خود را ببخشید و با خود مهربان باشید. باور کنید که اشتباه های شما شخصیت واقعی شما را تعریف نمی کنند.
- به جای نشخوار فکری، افکار منفی خود را یادداشت کنید. نوشتن باعث می شود ذهن خالی شده و با ذهنیت بازتری درباره ی آن ها تصمیم بگیرید.
- تنها به جنبه ی منفی شکست ها و خطا توجه نکنید. روی نکات مثبت تمرکز کنید. آموخته هایی که از انجام آن اشتباه به دست آوردید را برای گرفتن نتیجه ای بهتر در آینده به کار ببرید.
- نقص های خود را بپذیرید. هیچ کس کامل نیست. حتی کسانی که به ظاهر کامل می رسند هم در درون خود نقص هایی دارند اما به دلیل ترس از قضاوت دیگران سعی بر مخفی کردن آن دارند. به جای تمرکز بر نقاط ضعف خود، بر توانایی های خود تمرکز کنید و آن ها را تقویت کنید.
- گذشته ی شما آینده ی شما را تعیین نمی کنند. بنابراین در گذشته زندگی نکنید. تنها از نتایج اتفاقات گذشته کمک بگیرید که آینده ی بهتری بسازید.
زمانی را در کنار عزیزان تان سپری کنید
یکی از بهترین کارها برای افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس، وقت گذراندن با کسانی است که برای شما با ارزش هستند. وقتی اطرافیان شما را کسانی تشکیل دهند که از شما حمایت می کنند و از بودن در کنار تان لذت می برند، باعث می شود خود واقعی تان را بپذیرید و دوست داشته باشید. گاهی خانواده، دوستان و کسانی که به ما اهمیت می دهند، ویژگی های شخصیتی مثبتی که خودمان از آن غافل بودیم را یادآور می شوند.
در مقابل از افراد و موقعیت هایی که همیشه عیب ها و ویژگی های منفی شما را نشانه می گیرند، دوری کنید. این افراد نه تنها کمکی به حال خوب شما نمی کنند، بلکه عزت نفس و اعتماد به نفس شما را نابود می کنند.
تمام کارهای مثبتی که انجام می دهید را با ارزش بدانید
موفقیت های خود در زندگی را جشن بگیرید و درباره ی آن با عزیزان تان صحبت کنید. همه ی ما گاهی در زندگی ارزشی برای بسیاری از کارهای مثبت و خوبی که انجام می دهیم قائل نیستیم. زیرا ممکن است به ظاهر کار بزرگ و ویژه ای نباشد. در صورتی که توجه به همین کارهای به ظاهر ساده و کوچک است که در طولانی مدت باعث تقویت حس ارزشمندی در شما می شود. افتخار کردن به کاری که انجام می دهید حتی اگر در ابتدا خوشایند به نظر نرسد، می تواند تاثیر قدرتمندی بر عزت نفس شما بگذارد. با این کارها به تقویت حس ارزشمندی در وجود خود کمک کنید:
- تعریف ها و حرف های مثبتی که دیگران درباره ی رفتار و عملکرد شما می گویند را همواره به خاطر داشته باشید.
- همه ی موفقیت های کوچک و بزرگ خود را یادداشت کنید تا هر زمان که احساس ناامنی را تجربه کردید آن ها را مرور کنید.
- هر روز زمان کوتاهی را اختصاص دهید به نوشتن ٣ نکته درباره خودتان که به آن افتخار می کنید.
کارهایی را انجام دهید که باعث خوشحالی و رضایت شما می شود
زمانی را در زندگی به عنوان اوقات فراغت خود انتخاب کنید. کارهایی را انجام دهید که شما را خوشحال می کند و از انجام آن لذت می برید. کتاب خواندن، آشپزی، رفتن به طبیعت، تجربه غذایی جدید، دستور پختی تازه و هر کاری که برای شما لذت بخش است. پیشنهاد می کنیم کاری را انجام دهید که مدت ها آن را به تعویق می انداختید. یادگیری مهارتی جدید را هم تجربه کنید. آموختن و تسلط بر مهارت های تازه علاوه بر سرگرمی، روشی عالی برای یادآوری توانایی ها و استعدادهای شما خواهد بود.
با قدم های کوچک شروع کنید
غلبه بر احساس ناامنی و افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس مسئله ای نیست که یک شبه اتفاق بیفتد. سعی کنید در طول این فرایند صبور و با خودتان مهربان باشید. اگر شرایط با سرعتی که شما انتظار دارید تغییر نمی کند و بهتر نمی شود، ناامید نشوید. به خودتان فرصت دهید. بالا و پایین ها را تجربه کنید. اگر امروز اعتماد به نفس و عزت نفس پایینی دارید بدانید که کوچک ترین قدم ها هم در نهایت تغییرات بزرگی را رقم می زند و پیشرفت فوق العاده ای را خواهید دید.
از درمان گر (تراپیست) کمک بگیرید
کسانی که از کمبود عزت نفس و مشکلات جدیِ شخصیتی و روان رنج می برند، برای تغییرات بهتر و درمانی کامل تر می توانند از درمانگری متخصص و واجد شرایط کمک بگیرند. درمانگرها کمک می کنند که ریشه ی ترس ها و ناامنی ها را در وجودتان کشف کنید. روش های درمانی کامل و اثر بخشی را هم به شما نشان می دهند.
کلام آخر
همه ی انسان ها در زندگی زمان هایی را تجربه می کنند که از احساس ناامنی و کمبود عزت نفس رنج می برند. اما باید بتوانیم آن را کنترل و مدیریت کنیم. اگرچه ایجاد عزت نفس کار آسانی نیست و نیاز به صرف وقت و فداکاری های بسیاری دارد اما نتیجه نهایی و تاثیر بزرگ آن بر جسم، روان و زندگی ارزشمند است.