میوه تمشک و آشنایی با خواص، مضرات و انواع آن

تمشک: (Raspberry)

نام علمى گياه تمشک: (Rubus Plicatus)

تمشك ميوه اى شبيه شاه توت است، كه بصورت خام يا پخته مصرف مي شود و ارزش غذايى بالايى دارد كه براى سلامتى مفيد است.

تمشك سرشار از پتاسيم، نياسين، ريبوفلاوين و ويتامين C و فيبر است.

آب تمشك براى قلب بسيار مفيد است.

تمشك غنى از پكتن است و براى تهيه ژله و مربا و انواع كلوچه ، تارت و شيرينى از آن استفاده می شود.

اين ميوه جنگلى خواص فراوانى دارد و براى تناسب اندام و پوست بسيار مفيد است.

تمشك طبعى خشك و سرد دارد و اين ميوه ملين بسيار خوبى است.

تاريخچه تمشك:

تمشك از خانواده گل سرخ است و قدمت گياه تمشك به دوران پيش از تاريخ بر مى گردد.

اولين بار در شرق آسيا رشد كرده، در شواهد باستان شناسى اعتقاد بر اين است كه ساكنان غارهاى پارينه سنگى از تمشك استفاده مي كردند.

البته قبل از قرن ٤ ميلادی اين ميوه كشت نمي شده شايد به اين دليل كه گونه هاى وحشى تمشك فراوان يافت مي شد.

اين ميوه در دوره هلنى در اساطير يونان نشان و نماد بارورى بوده است.

همچنين در افسانه هاى يونان نقل شده كه تمشك ابتدا به رنگ سفيد بوده اما دايه ى زئوس بعد از تماس دستش با خار اين ميوه آن را با خون خود رنگ كرده و بعد از آن ميوه تمشك قرمز شده است.

در قرون وسطى از آب تمشك براى رنگ در آثار هنرى خود استفاده مي كردند و اين ميوه محبوب اولين بار در قرن سيزدهم ميلادى توسط شاه ادوارد اول در انگستان تشويق و كاشته شد و بعد از آن اين ميوه را مهاجران اروپايى به آمريكا بردند.

تمشك از گياهان دير پا با ساقه چوبى است.

از اين ميوه براى توليد و تهيه مربا، آب ميوه، پوره، ژله و خشكبار استفاده مي شود حتى برگ هاى اين گياه بصورت دم نوش استفاده مي شود. تمشك ها ميوه اى سرخ داشتند، اما امروزه تمشك هاى ارغوانى، سفيد و يا طلايى در حال رايج شدن هستند.

معمولا اين ميوه مزه اى ترش و شيرين دارد و بصورت وحشى در نقاط گيلان، مازندران و آذربايجان يافت مي شود.

اين ميوه بار دهى بالايى دارد و در فصل تابستان مي رسد و محبوب همه است، تمشك در مناطق گرم و مرطوب و در جنگل ها مى رويد و گاهى آن را مى كارند.

ارزش غذايى 100 گرم میوه تمشك:

• انرژی: 52 کالری
• قند: 5 گرم
• پروتئین: 1 گرم
• کربوهیدرات: 12 گرم
• ویتامین ث: 26 میلی گرم
• فولات: 21 میلی گرم
• فیبر: 7 گرم
• کلسیم: 25 میلی گرم
• منیزیوم: 22 میلی گرم
• پتاسیم: 151 میلی گرم
• فسفر: 30 میلی گرم
• سدیم: 1 میلی گرم

آشنایی با انواع تمشك:

تمشك هم مانند ديگر گياهان اقارم مختلفى دارد كه معروف ترين آنها عبارتند از:

١-تمشك سياه:

مانند نامش سياه رنگ است و طعمى ملس دارد.

برگ هاى آن سبز است و بصورت بوته اى رشد ميكند، ارزش غذايى بالايى دارد و در بيشتر مناطق رشد خوبى دارد.

٢_تمشك ويلسون:

اين نوع تمشك بسيار زود رس است و ميوه آن را مي توان در خرداد ماه تهيه كرد.

در سايزهاى متوسط تا درشت رشد ميكند و به سرما بسيار مقاوم است.

٣-تمشك ماموت:

اين تمشك برگ هاى بزرگى دارد و بومى آمريكاى شمالى است.

ميوه آن بسيار معطر و خوش عطر است و از گياهان پر محصول به شمار مي رود.

٤-تمشك تئودر ريمز:

اين تمشك خار هاى بسيار تيزى دارد و نسبت به سرماى هوا مقاوم است، از گونه هاى دير رس محسوب مي شود.

جالب اينكه ميوه هاى بالاى درخت زودتر از ميوه هايى كه در پايين درخت هستند مى رسد.

اين تمشك از باردهى بسيار بالايى بر خوردار است.

٥-تمشك خوشه اى فرانسه:

اين تمشك بدون تيغ است و بومى مناطق فرانسه مى باشد، ميوه اى به رنگ سياه دارد و بسيار خوشمزه و آبدار است ميوه اين نوع تمشك بسيار زود بازده است و براى تهيه مربا و شربت مناسب تر است.

6-تمشك وليركان:

اين تمشك در سايز متوسط و به رنگ قرمز است به صورت خوشه اى بار مى دهد و باردهى بالايى دارد.

در مناطق شمالى ايران رشد خوبى دارد.

٧-تمشك عمد:

اين تمشك به صورت بوته اى رشد ميكند، رنگ آن سياه و برگ هاى بزرگ سبز دندانه دارى دارد.

اين نوع از تمشك بصورت خوشه اى روى شاخه و برگ گياه خود نمايى مي كند و بسيار گوشتى و آبدار است.

٨-تمشك بدون خار:

اين تمشك هم در مناطق شمالى و هم در مناطق ديگر قابليت كشت دارد.

تمشك بدون خار بصورت خوشه اى ظاهر مي شود و باردهى بالايى دارد.

خواص تمشك، اين ميوه جنگلى دوست داشتنى:

١-تمشك و مبارزه با سرطان :

آلاجيك اسيد موجود در تمشك داراى خاصيت آنتى اكسيدانى ضد سرطانى دارد.

بالاترين سطوح اسيد آلاجيك در تمشك يافت مي شود كه توليد سلولهاى سرطان را كاهش مي دهد.

مطالعات نشان داده فعاليت ضد سرطانى بر روى سلول هاى سرطان مرى، پستان، پوست، روده بزرگ، پانكراس و پروستات در تمشك موجود است.

همچنين تمشك سياه تومور را سركوب ميكند و در درمان سرطان معده هم نقش به سزايى دارد.

٢-تمشك و سلامت قلب:

در واقع تمشك حاوى پلى فنول هايى است كه از جمع شدن پلاكت ها و كاهش فشار خون كه در بيماران قلبى شايع است به آنها كمك ميكند، و وجود ساليسيليك اسيد موجود در تمشك محافظى براى قلب است، كه مانند آسپرين عمل مي كند.

همچنين پتاسيم، ويتامين C و فيبرى كه در تمشك وجود دارد به حفظ سلامت قلب كمك مي كند.

يك فنجان تمشك 8 گرم فيبر درخود دارد كه براى قلب بسيار مفيد است.

٣-تمشك و كاهش وزن:

تمشك مملو از آب و پتاسيم است كه مي تواند كم آبى بدن را جبران كند.

فيبرى كه در تمشك موجود است بيشتر از يك دانه سبوس و يا بلغور جو دوسر مي باشد، همينطور كه مي دانيد فيبر مدت طولانى مي تواند شما را سير نگه دارد.

همچنين كالرى كه در تمشك وجود دارد بسيار كم است و اين ميوه عارى از چربى است.

بنابراين مي توان از اين ميوه لذيذ در رژيم غذايى خود براى كاهش وزن استفاده كرد.

البته ماده اى كه در تمشك وجود دارد اصطلاحا به كتون تمشك معروف است كه در محصولات كاهش وزن از آن استفاده مي شود.

٤-تمشك و شادابى و جوان سازى پوست:

آنتى اكسيدان هاى موجود در تمشك براى پوست بسيار عالى و مفيد هستند.

تمشك براى پوست هاى حساس خاصيت ضد قرمزى دارد، همچنين مواد قندى طبيعى كه در تمشك يافت مي شود از پيرى زودرس جلوگيرى مي كند و ويتامين C موجود در اين ميوه براى سرطان پوست مفيد است.

٥-تمشك و بهبود هضم غذا:

برگ هاى ميوه تمشك براى هضم غذا بسيار مناسب است تمشك و برگ هاى آن يك خوراكى غنى از فيبر است كه براى درمان بيمار هاى دستگاه گوارش بسيار مفيد است.

سالهاست كه از برگ اين ميوه براى درمان يبوست و ساير بيماري هاى گوارش استفاده مي كنند.

٦-تمشك براى درمان ورم مفاصل:

تمشك قرمز سرشار از پلى فنول هاست كه از غضروف ها محافظت مي كنند.

مصرف تمشك مي تواند به درمان التهاب و حفظ سلامت مفاصل كمك كند.

تمشك قرمز از تحليل رفتن استخوان ها جلوگيرى مي كند و براى كاهش درد آرتريت بسيار موثر است.

٧-تمشك براى سلامت رگ هاى خونى:

تمشك از ويتامين C سرشار است.

اين ويتامين معجزه گر براى ترميم بافت بدن و توليد رگ هاى خونى بسيار لازم است.

همچنين تمشك باعث التيام زخم ها مي شود و آهن موجود در اين ميوه در تشكيل گلبول هاى قرمز نقش مهمى دارد.

٨-تمشك و سلامت مو :

سيليكون موجود در تمشك باعث ضخيم شدن تار مو مي شود و از ريزش مو جلوگيرى مي كند.

تمشك سرشار از بيوتين است كه باعث درخشندگى مو ها مي شود.

تمشك غنى از اسيد فوليك است كه براى فوليكول هاى مو بسيار مهم است چراكه اكسيژن و خون كافى را كه براى رشد مو مهم است را در خود دارد.

تمشك مقدار زيادى اسيد هاى چرب، امگا ٣ و امگا ٦ كه باعث رشد مو، ناخن و پوست مي شود را داراست.

همچنين منيزيم و سيليسيم تمشك قرمز رشد مو ها را سريع تر مي كند و كيفيت مو را بهبود مي دهد و در براق شدن مو بسيار موثر است.

٩-تمشك و درمان اگزما:

در طب سنتى براى درمان بيمارى اگزما از تمشك استفاده مي كردند.

روغن گياه تمشك خاصيت ضد التهابى دارد كه به درمان بيمارهاى پوستى مانند اگزما و ديگر زخم هاى پوستى كمك مي كند.

تمشك براى آماده سازى ضد باكتريايى گياهى براى بيماران پوستى استفاده مي شود .

١٠-تمشك و تقويت حافظه:

تمشك سرشار از تركيباتى مانند پلى فنول هاست كه نشان از افزايش هوش و تقويت حافظه در افراد دارد.

١١-تمشك و بهبود بارورى در بانوان و آقایان:

وجود منيزيم و ويتامين C در تمشك به ترتيب باعث توليد تستسترون و بارورى در مردان مي شود.

همچنين آنتى اكسيدانى كه در تمشك وجود دارد خطر سقط جنين را كاهش مي دهد و باعث افزايش سلامت اسپرم مي شود.

بايد يادآور شد كه تمشك سرشار از مقدار زيادى فولات ( نوعى ويتامينB) است كه كمك بسزايى به سلامت جنين مي كند.

١٢-تمشك و كنترل ديابت:

تمشك حاوى فيبر است و فيبر به ثابت ماندن قند خون كمك مي كند و افرادى كه ديابت نوع دوم را دارند، مي توانند با مصرف فيبر سطح قند خون و انسولين خود را كنترل كنند.

در واقع تمشك خطر بروز (رتينوپاتى) كه از عوارض شبكيه چشم براى افراد ديابتى محسوب مي شود را به حداقل مى رساند.

١٣-تمشك و درمان كم خونى:

ويتامين K موجود در تمشك براى انعقاد خون بسيار مفيد است.

تمشك حاوى آهن و مس است كه باعث جذب بهتر آهن و براى درمان كم خونى ناشى از فقر آهن بسيار مفيد است.

مصرف تمشك مي تواند جريان خون را روان و نرم كند.

مضرات تمشک، اين ميوه جنگلى و وحشى:

• بهتراست افرادى كه از ناراحتى كبد رنج مي برند در خوردن اين ميوه افراط نكنند.
• خوردن تمشك سياه ممكن است در بعضى از افراد باعث سردرد شود.
• افراد مبتلا به صرع بهتر است از خوردن تمشك امتناع كنند، ممكن است اين ميوه باعث تشنج در اين افراد شود.

خواص برگ تمشك در طب سنتى:

1. دمنوش برگ تمشك براى مادرانى كه دچار سقط جنين مي شوند بسيار مناسب است و درد زايمان را كنترل مي كند. (براى مصرف (٥ گرم برگ تمشك + ١٥٠سى سى آب جوش ) را به مدت ١٥ دقيقه دم كرده و بعد ميل كنيد.)
2. از جوشانده برگ تمشك براى تسكين درد معده مانند: ترش كردن، نفخ و گاز و تشنج معده استفاده مي شود.
3. برگ تمشك براى درمان درد رماتيسم (٣٠ گرم برگ خشك تمشك + يك ليترآب ) (به مدت ٢٠ دقيقه دم كنيد و روزى يك فنجان به همراه يك قاشق عسل بعد از ناهار و شام ميل شود.)
4. شربت تمشك به همراه آب براى رفع تب بسيار مفيد است.
5. جوشانده پوست ريشه تمشك براى خرد شدن سنگ كليه مفيد است.
6. براى ورم و التهاب اطراف چشم از ضماد برگ تمشك استفاده مي شود.
7. تخم و دانه تمشك براى درمان يبوست و خشكى مزاح به طور طبيعى بسيار مفيد است.
8. دمنوش برگ تمشك براى صفرا و برونشيت موثر است.
9. براى درمان ورم لوزه می توان ٣٠ گرم برگ تمشك را در يك ليتر آب جوش دم كرده و بعد از صافى زدن غرغره كرد.
10. جوشانده برگ اين گياه براى درمان نقرس و افراد مبتلا به سرخك و مخملك بسيار مفيد است.

نحوه انتخاب و نگهدارى میوه تمشك :

اين ميوه خوشمزه بسيار حساس است و دوام چندانى ندارد از آنجا كه بيشتر اوقات تمشك در سفرها خريدارى مي شود بهتر است سراغ تمشك هايى برويد كه درشت و سالم باشند.

همينطور ظرف تمشك هم بهتر است محكم و سالم باشد تمشك تازه به مدت سه روز در يخچال نگهدارى مي شود و بايد تازه سرو شود و يا از آن مربا تهيه كرد.

بهتر است از فريز كردن تمشك خودارى كنيد اما در صورت تمايل مي توان چند قطره آب ليمو به تمشك اضافه كنيد و در ظرف در بسته قرار دهيد بعد آن را فريرز كنيد.

كلام آخر

حال با خواندن مقاله میوه تمشک و خواص و مضرات آن در سایت فارسی بیوتی آشنا شدید.

تمشك ميوه اى دوست داشتنى و نشاط بخش است و حتما آن را در برنامه غذایی خود و خانواده تان جای دهید و میل کنید تا از خواصش بهره ببرید.

نام ديگر تمشك، توت وحشى و سه گلى است، تمشك از گذشته بسيار دور و حتى در دوران ما قبل تاريخ وجود داشته است.

اين ميوه در كشور ما بصورت خودرو رشد مي كند، برگ و ميوه آن خاصيت دارويى دارد.

تمشك سرشار از ويتامين های E، C، A و k است.

تمشك حاوى آنتوسيانين و آهن است و املاح معدنى و روغن فراوانى دارد كه در طب سنتى كاربرد فراوانى دارد.

اين ميوه خاصيت ضد عفونى كننده گى قوى دارد، همينطور كه گفته شد براى بسيارى از بيمارى ها مفيد است تمشك داراى اسيد سالسيليك است كه براى تسكين دردها بسيار سودمند مي باشد.

با تشکر.