عید نوروز و آشنایی با تاریخچه و آداب و رسوم آن (زمان تحویل سال 1402)

زمان تحويل سال ١٤٠٢:

در روز سه شنبه ١ فروردين ١٤٠٢ هجرى شمسى، 21 مارچ (مارس) 2023 میلادی و 28 شعبان 1444 قمری ساعت تحویل سال 00:54:28 است و سال 1402 سال خرگوش است.

در تقويم خورشيدى لحظه تحويل سال اولين روز (هرمز روز يا اورمزد روز) از ماه فروردين می باشد.

عيد نوروز:

نوروز يك عيد باستانى آريايى و ملى است.

عيدى كه بدون در نظر گرفتن دين يا قوميت آن را جشن ميگيريم.

نوروز يك عيد مذهبى نيست و قدمت آن را به پيش از اسلام نسبت داده اند.

عيد نوروز با عنوان (روز بين المللى نوروز) دريونسكو به عنوان ميراث فرهنگى به ثبت جهانى رسيده است.

عيد نوروز يكى از روزهاى مقدس و اعياد مذهبى زرتشتيان و بهاييان نيز به شمار مى رود.

نوروز در ايران باستان:

ايرانيان باستان از نوروز به عنوان ( ناواسِردا) يعنى سال نو ياد مي كردند، مردم ايران در آسياى ميانه در دوره سغديان و خوارزمشاهيان نوروز را "نوساردونوسارجى"به معناى سال نو ميشناختند.

نماد نوروز:

جشن نوروز نمادى از بيدارى طبيعت از خواب زمستانى است و در اين روز يعنى اول فروردين هرساله در ايران و در كشورهايى مانند: افغانستان، تاجيكستان، روسيه، پاكستان، تركمستان، ازبكستان، هند، سوريه، عراق، آلبانى،گرجستان و چين تعطيل رسمى اعلام شده و مردم به جشن و شادى مى پردازند.

داستان به وجود آمدن عيد نوروز:

حدود ٣ هزار سال است كه تمام اقوام ايرانى عيد نوروز را جشن ميگيرند.

در ميان داستان ها و افسانه هاى مختلف، داستان جمشيد به باورها نزديك تر است.

جمشيد يكى از پادشاهان قدرتمند آريايى بود و كاخ او در نزديكى درياچه اروميه ( حسنلو) قرار داشت.

جمشيد پس از پشت سر گذاشتن زمستانى سرد از كاخ خود خارج شد با ديدن خورشيد و تابش نور آفتاب چنان به وجد آمد كه آن روز را نوروز ناميد و اعلام داشت تا اين روز را همه ساله جشن بگيرند.

پيشينه عيد نوروز در ايران:

منشاء نوروز به درستى مشخص نيست اما در روايت هاى تاريخى آغاز نوروز را به بابليان نسبت داده اند، رواج نوروز در ايران به سال ٥٣٨ قبل از ميلاد بر ميگردد. (زمان حمله كوروش به بابل)

مردم بابل روز اول سال را جشن ميگرفتند يعنى زمان بيدارى طبيعت اين جشن ٢٣٤٠ سال پيش از ميلاد شناخته شده بود و مراسم عيد در بين النهرين (بابل وآشور) و در عيلام رواج داشت.

حتى فنيقى ها در اول بهار مراسمى داشتند به نام "آدونيس" كه از مشخصات جشن كاشتن بذر هاى سبز در گلدان بود و بعد از چند روز سبزه ها را به به دريا يا آب هاى روان مى انداختند تا زمين را براى بارورى دوباره رشد گياهان تحريك كنند.

همچنين جشن نوروز در زمان هخامنشيان، اشكانيان و ساسانيان نيز برگزار مي شد.

در زمان ساسانيان جشن سال نو ٦ روزه بود و به ٢ دوره نوروز كوچك (نوروز عامه) و نوروز بزرگ (نوروزخاصه) تقسيم مى شد.

و در هر روز طبقات مردم به درگاه پادشاه مى رفتند و مشكلات خود را با شاه مطرح مي كردند تا پادشاه به آن رسيدگى كند.

آداب مرسوم عيد نوروز در ايران:

قبل از عيد نوروز مراسم و جشن هاى زيادى از گذشتگان به يادگار مانده كه اولين جشن با چهارشنبه سورى آغاز مى شود.

١- چهارشنبه سورى:

در دورهاى كهن رسم روشن كردن آتش و پريدن از آتش در آخرين سه شنبه سال مرسوم بوده و اين رسم در ايران، افغانستان و آذربايجان هم چنان پابرجا است.

٢- خانه تكانى:

در اعتقاد هاى باستانى فرودين يا فَروَهَر در واقع شكل غير مادى در نهاد انسان است كه پشتيبان و محافظ انسان است وپس از مرگ دوباره به جايگاه اوليه خود باز ميگردد.

اعتقاد بر اين است كه افراد با تقوا و پرهيزكاران داراى فروهر شدند.

اين افراد سالى يكبار براى ديدن بازماندگان خود به پايين مى آيند تا بركت را به خانه ى عزيزان خود بياورند به شرطى كه خانه را تميز و پاك ببينند، در غير اين صورت بدون درخواست بركت خانه را ترك مي كنند.

٣- خريد عيد:

نو شدن زمين و سبز شدن درختان شروعى دوباره است و بر اين باوريم كه ما هم به همراه طبيعت نو شويم و رسم پوشيدن لباس نو در زمان تحويل سال ريشه در اين باور دارد.

همچنين در زمان خوارزمشاهيان جشن نوروز در بين مردم انجام مي شد و پوشيدن لباس نو و رنگارنگ يكى از مراسم آن دوره به شمار ميرفت.

٤- سفره هفت سين:

پهن كردن سفره هم يكى از مراسمى است كه از دير باز در ايران مرسوم است و همان طور كه از نامش پيداست قرار دادن ٧ نمادى كه با حرف سين (س) شروع مي شود.

مثل:

• سير: نماد سلامتى
• سيب: نماد زيبايى
• سبزه: نماد جوانه زدن و نو شدن
• سمنو: نماد شيرينى زندگى
• سماق: نماد پيروزى نور بر تاريكى
• سنجد: نماد محبت
• سركه: نماد صبر

اين هفت نماد به همراه آينه و کتاب دینی ( قرآن) و تخم مرغ هاى رنگى زينت بخش سفره هفت سين است.

افراد خانواده دور سفره مي نشینند و با خواندن دعاى تحويل سال به استقبال سال جديد ميروند.

٥- دعاى تحويل سال:

اى تغيير دهنده دلها و ديدهها

اي تدبير گر شب ها و روزها

اى گرداننده سال ها و حالت ها

حال ما را به نيكو ترين و شایسته ترین حال دگرگون كن.

٦- عيدى دادن:

در ايام نوروز افراد برزگتر فاميل به بچه ها و كوچك تر ها هديه و عيدى مي دهند.

٧-ديد و بازيد:

در ايام عيد افراد فاميل و دوست به ديدار هم مي روند و با جملاتى مانند: سال نو مبارك يا صد سال به اين سال ها به هم شادباش مي گويند.

٨-سيزده بدر:

فلسفه سيزده بدر دوستى با طبيعت است روز ١٣ فرودين مردم به طبيعت (پارک ها، جنگل ها، باغ ها، مناطق های خارج از شهر و ..) مي روند و بعد از آرزو كردن، سبزه ها را گره می زنند تا سال جديد به آرزوهايشان دست پيدا كنند.

در کشور تاجیکستان و آسیای میانه روز 13 به در مردم به تپه ها و پای کوه ها می روند و گل ها را می کنند و به اطرافیان و عزیزان خود گل هدیه می دهند.

در کابل مردم در دو هفته اول سال جدید، برای تفریح و گردش به همراه خانواده خود به دشت ها و باغ هایی که گل ارغوان می رویند، می روند.

پیشاپیش بنده و اعضای گروه فارسی بیوتی سال نو و عید نوروز را به شما عزیزان و همراهان همیشگی تبریک می گوییم.

به امید فرداهای بهتر.

با تشکر.