سکته قلبی (Myocardial infarction)، آشنایی با علائم سکته قلبی و راه های درمان و جلوگیری از سکته قلبی

سکته قلبی "آنفارکتوس میوکارد قلبی"

 سکته قلبی که به آن ام آی (MI) هم می گویند، وقتی اتفاق می افتد که جریانات خونی در بخشی از قلب کاهش یافته باشد یا جریان خون کاملاً در یک قسمت قلب متوقف شود و همچنین باعث آسیب رساندن به قسمتی از عضله قلب شود.

تحقیقات تیم فارسی بیوتی نشان داده است که در بین افراد، کسانی که سن آنها بالای 75 سال بوده؛ حدود ۵ درصد بیشتر دچار آنفارکتوس میوکارد قلب شدند که هیچ نوع علائمی هم نداشته اند و یا اگر علائمی داشته اند بسیار ضعیف و به صورت اندک بوده است. این نوع سکته قلبی معمولاً هنگامی اتفاق می‌افتد که پلاک آترواسکلروتیک آرام آرام در پوشش شریان کرونری جمع شده و سپس موجب پارگی آن شود که خود موجب انسداد کامل عروق و مانعی برای رسیدن جریانات خونی به دیگر اندامها می باشد. حوزه تشخیص این نوع بیماری در رشته تخصصی قلب و طب اورژانسی می باشد.

علائم سکته قلبی (در خانمها و آقایان)

 شایع ترین و مشهورترین علامت درد در قفسه سینه است، که ممکن می باشد این درد به بازوها، شانه، عضلات کمر، عضلات گردن و یا فک نیز انتشار یابد. این درد یا ناراحتی معمولاً در مرکز قفسه سینه و یا سمت چپ سینه می باشد. معمولا این نوع درد را با درد معده اشتباه می گیرند زیرا علائمی شبیه به هم دارند.

از علائم دیگر درعموم مردم خصوصاً در آقایان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• عرق سرد
• احساس ضعف
• تنگی نفس
• حالت تهوع
• احساس خستگی
• سر شدن فک 

معمولا حمله قلبی در خانم ها علائم زیر را در بر می گیرد:

• درد در ناحیه گردن
• درد در ناحیه معده
• درد در بازو ها
• احساس خستگی
• پیش سنکوپ (غش و بیهوشی پیش از حمله ی قلبی)

علائم های غیر طبیعی نیز در افراد مسن، افرادی که به تازگی جراحی شده‌اند و همچنین مبتلایان به بیماری زمینه‌ای دیابت نیز به شرح زیر است:

• احساس تپش سریع قلب
• عوض شدن حالت صورت و لبها
• ایست قلبی

سکته خاموش چیست؟

 به آن دسته از حملات قلبی که بدون هیچ نوع علائمی می باشند سکته خاموش می گویند. این نوع موارد را می‌توانیم با استفاده از الکتروکاردیوگرام و همچنین استفاده از آزمایشهای آنزیم خون و همینطور کالبدشکافی بعد از فوت بیمار دریابیم. این سکته های خفیف میوکاردی در میان 22 تا 64 درصد از سکته های قلبی را شامل می‌شود، همچنین بیشتر در افرادی که مسن هستند، کسانی که دچار دیابت شیرین هستند و یا پیوند قلب انجام داده‌اند دیده می‌شود.

سکته قلبی در خواب 

 معمولا بعضی از افراد در سنین بالاتر که با ناراحتی و استرس به تخت خواب می‌روند، هنگام بیدار شدن از درد قفسه سینه رنج برده و به آن نیز توجه نمی کنند این افراد بعد از بیدار شدن به روند زندگی عادی خود ادامه می دهند و استرس های بیشتری را متحمل می شوند. از آنجایی که سکته قلبی در خواب نیز رخ می دهد؛ اگر هر روز با درد قفسه سینه بیدار می شوید و علائم زیر را دارید حتماً به پزشک مراجعه فرمایید:

• احساس سبکی در سر یا سر گیجه

• تعریق متعدد
• تنگی نفس
• احساس کسالت
• یک احساس اضطراب طاقت فرسا در طول روز
• سرفه یا خس خس سینه در هنگام روز

چه کسانی در معرض حملات قلبی هستند؟

 برجسته ترین و مهمترین عامل در حملات قلبی در عموم مردم (سن بالا، مصرف دخانیات و سیگار، فشارخون بالا، کلسترول تام، دیابت شیرین و بالا بودن سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا  (HDLمی باشد. از دیگر عوامل خطر ناک در افراد می توانیم به موارد زیر اشاره داشته باشیم:

• جنسیت مرد
• فعالیت بدنی بسیار پایین
• سابقه خانوادگی
• چاقی
• مصرف زیاد الکل
• تری گلیسرید بالا
• مشکلات ژنتیکی

چگونه سکته قلبی را تشخیص دهیم؟  

حمله ی قلبی و یا آنفاریکتوس میوکارد قلبی، طبق قانون کنونی توسط نشانگران زیستی با یک روند نزولی و صعودی و یا موارد ذکرشده تعریف و تشخیص داده می‌شود:

• علائم مربوط به ایسکمی
• تغییرات در الکتروکاردیوگرام ECG) )
• تغییرات در حرکات دیوار قلب در تصویربرداری
• ظاهر شدن ترومبوس در آنژیوگرام
• نمایش ترومبوس در کالبد شکافی

 انواع سکته قلبی بر اساس تغییرات ECG (نوار قلب) بوده و هرکدام معمولاً از چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد و به دسته های زیر تقسیم می شود:

• انسداد کامل عروق کرونری: حمله قلبی از نوع "STEMI" می باشد.
• انسداد جزئی عروق کرونری: حمله قلبی از نوع "NSTEMI"  می باشد.

نوار قلب ECG چیست؟

 نوار قلبی مجموعه‌ای از لیدها می باشد که بر روی قفسه سینه بیمار قرار گرفته و فعالیت های الکتریکی مربوطه با انقباض عضله قلبی را اندازه گیری می کند.

انجام نوار قلب بخش مهمی از روند تشخیص آی AMI می باشد و لازم به ذکر است نوار قلبی فقط یک بار گرفته نمی شود، بلکه با دستور پزشک مربوطه می‌تواند در عرض چند دقیقه و یا طی چند ساعت تکرار شود و یا در پاسخ به برخی نشانه ها و داروها انجام گیرد. نوار قلب از چند قطعه مختلف تشکیل میشود و شامل امواجP Q R S T می باشد.

تصویر برداری از قلب 

 تصویربرداری (غیر تهاجمی) نقش بسیار زیاد و مهمی در توصیف حملات و سکته قلبی دارد. آزمایشات مانند اشعه ایکس قفسه سینه، می تواند برای رد کردن و یا کشف کردن علائم دیگر فرد در نظر گرفته شود دیگر آزمایش ها مانند؛ اکوکاردیوگرافی در حین استرس و همچنین تصویربرداری پرفیوژن میوکارد می تواند، نوع دقیق‌تری از تشخیص با توجه به سابقه فرد ارائه دهد.

اکو کاردیوگرافی چیست؟

 این نوع تصویربرداری نوعی سونوگرافی از قلب بیمار می باشد که می تواند هر آن چیز که در حین عملیات قلب، غیر عادی است از جمله هنگام پمپاژ و همچنین علائم خطر مربوط به سکته قلبی را مشخص سازد. لازم به ذکر است پزشکان بایستی قبل از انجام این تصویر برداری ها اثبات سازند، فرد مورد نظر ابتلا به حمله و یا سکته قلبی می‌باشد این یک روند و راهکار حرفه‌ای است.

درمان سکته قلبی 

 سکته قلبی نیاز به فوریت‌های پزشکی دارد. هدف در درمان؛ حفظ وضعیت قلب، عضلات قلب و همچنین جلوگیری از دیگر عوارض قلبی می باشد. درمان در سکته قلبی متفاوت می باشد و با تشخیص پزشک مربوطه مشخص می‌گردد که با توجه به انواع حملات قلبی نام برده (NSTEMI و STEMI) باید کدام درمان انجام گردد.

نیتروگلیسیرین 

 درد در هنگام سکته قلبی ممکن است بتواند با مورفین و یا نیتروگلیسرین (بصورت وریدی و یا زیر زبانی) برطرف گردد. همچنین نیتروگلیسیرین می‌تواند خونرسانی به قلب را بهتر کند و به عضلات قلب نیز کمک کند و فشار را از روی آن و عملکرد عضلات بردارد.

آسپرین (ضد لخته خون) 

 آسپرین، داروی ضد پلاکت می باشد و با هدف کاهش اندازه لخته خون و کاهش بیشتر لخته شدن در شریان های آسیب دیده تجویز می گردد. تحقیقات محققین تیم فارسی بیوتی نشان داده آسپرین می تواند 50 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سکته قلبی حاد را کاهش دهد همچنین هنگام درمان از پراسوگرل، کلوپیدوگرل، تیکاگرلور نیز به طور همزمان استفاده می شود‌.

آنژیوگرافی 

 این ایده در صورتی است که بتوان آن را به موقع از طریق پوست PCI انجام داد. مثلاً هنگام 90 الی 120 دقیقه، بعد از تماس با متخصصین اورژانس این عمل گزینه خوبی می باشد. البته لازم به ذکر است این عمل در NSTEMI و برای بیماران حاد 1 الی 3 روز انجام می شود. در روش PCI، از پروب های کوچک استفاده شده و از طریق رگ های خونی محیطی مانند فمورال و رادیال به ترتیب در (کشاله ران و درد دست) به رگ خونی قلب وارد می شود و پس از شناسایی لخته خون از بالن های کوچک استفاده می‌شود که لخته را، بعد از باد شدن بالون به عقب میکشد و جریانات خونی را باز می کند.

فیبرینولیز (راهکار آخر)

 اگر PCI در مدت زمان 90 الی 120 دقیقه در STEMI امکان پذیر نشود، این عمل ترجیحا نیم ساعت (30 دقیقه) بعد از ورود به بیمارستان توصیه می گردد. لازم به ذکر است اگر فرد بیشتر از 24 ساعت علائم داشته باشد؛ انجام این راهکار برای شخص توصیه نمی‌شود. موارد منع مصرف فیبرینولیز شامل موارد زیر است:  

• شک به خونریزی داخلی فعال
• سابقه خونریزی عروق مغز
• شک به دایسکشن
• سابقه سکته مغزی غیر هموراژیک
• سایر حوادث عروق مغزی در سال گذشته
• فشار خون بالا

درمان های گیاهی برای سکته قلبی و عروقی

از متداول ترین روش ها برای جلوگیری و برطرف کردن بیماری ها می توان به استفاده از درمان های گیاهی و سنتی اشاره داشت. متخصصین تیم ما با بررسی های مختلف، بهترین راهکارها را برای شما ارائه می دارد.

معجون شگفت انگیز سیر و لیموترش 

 مصرف هر روزه نصف استکان از محلول اعجاز انگیز لیموترش و سیر می تواند از انسداد رگها جلوگیری کند و یا انسداد رگ ها را برطرف سازد. بعد از مصرف این معجون بیمار احساس شادابی و سرحالی خواهد کرد و توانایی قلب وی بهبود می بخشد. می‌توان آن را نیم ساعت قبل از وعده غذایی مصرف کرد تا تاثیر بهتری داشته باشد.

زنجبیل و باز شدگی عروق 

 افرادی که دچار کلسترول بالا هستند، می توانند از این ماده شگفت انگیز برای درمان مشکلات عروقی خود استفاده کنند. برای آماده‌سازی این معجون بایستی یک قاشق چای خوری پودر زنجبیل را در یک لیوان آب جوش ریخته تا دم بکشد؛ سپس می توان بعد از 10 الی 12 دقیقه آن را مصرف کرد، تا از انسداد عروق به طور کامل جلوگیری شود.

قهوه پودری خارق العاده 

مصرف روزانه یک فنجان قهوه تلخ می تواند، میزان ابتلا به بیماری قلبی را به شدت کاهش دهد. مصرف این ماده برای بیشتر افراد توصیه می شود؛ مگر افرادی که به کافئین بالا حساس بود و یا ممنوعیت پزشکی دارند.

هندوانه و قلبی سالم

 مصرف هندوانه می تواند، فشار بدن را کاهش دهد و این به دلیل وجود "سیترولین" موجود در هندوانه می باشد که برای جلوگیری از انسداد عروق و التهابات مصرف می گردد.

چای سبز و باز شدن رگها 

"کاتچین" موجود در چای سبز می تواند به شدت کلسترول بدن را کاهش دهد و این امر خود سبب باز شدن عروق بسته قلب می شود.

شاهی گیاهی خوش طعم

شاهی نیز جزو سبزیجاتی می باشد که به طور خام مصرف می گردد. می توان آن را در سالاد ها و در کنار غذا مصرف کرد تا از گرفتگی رگ های قلبی جلوگیری نماید.

دارچین پودری خوش عطر 

دارچین خواص درمانی بالایی در طب سنتی دارد خصوصا برای افراد دچار اضافه وزن و چاق بسیار توصیه می گردد تا عروق را کاملاً باز کند. مصرف دارچین به طور روزانه می‌تواند سلامت قلب را تضمین کند.

 اسفناج و درمان مشکلات عروقی

 برای جلوگیری و درمان عروق بسته قلب، اسفناج را به برنامه غذایی تان اضافه کنید. پتاسیم موجود در اسفناج بسیار در درمان بیماری قلبی کمک می کند.

عسل معجونی ضد بیماری

عسل درمانی، برای قلب بسیار موثر می باشد. عسل خاصیت درمانی بالایی داشته و برای باز شدگی و همچنین تقویت عروق بایستی حدوداً سه ماه مداوم عسل را در هر روز مصرف نمایید. می توانید آن را صبح ها ناشتا مصرف کنید تا چربی دور قلب را نیز کنترل کند.

پیشگیری بهتر از درمان

همه ما می دانیم، مشکلات قلبی در صورت مصرف یکسری مواد مضر و سبک زندگی ناسالم، به وجود می آید. بهتر است قبل از دچار شدن به مشکلات قلبی و سکته قلبی 3  مورد مهم زیر را رعایت فرمایید.

ورزش

 ورزش می تواند سلامتی تمامی اندام ها و ارگان های داخلی بدن را تضمین سازد. قلب مهمترین عضو بدن بود و انجام ورزش های روزانه می تواند موجب بهبود عملکرد آن شود.

مصرف دود های مضر را کاهش دهید

استفاده مکرر از سیگار و قلیان یا مواد مخدر به شدت به عملکرد قلب آسیب می‌رساند و می‌تواند خونرسانی قلب را به شدت ضعیف سازد. بهتر است از دود و مصرف این مواد خودداری کنید.

رژیم غذایی مناسب  

مصرف روغن و مواد سرخ کردنی و همچنین استفاده مکرر از غذا های فست فودی سلامت قلب را به خطر می‌اندازد. بهتر است برای داشتن قلبی سالم سبک غذایی خود را تغییر داده تا با گرفتگی عروق مواجه نشوید. می توانید غذاهای خود را بجای روغن سرخ کردنی با روغن زیتون، کنجد و ذرت تفت دهید.

آیا سکته قلبی خطرناک است؟

متخصصین تیم ما دریافتند با توجه به شرایط جوی موجود و ضعیف تر شدن ایمنی بدن سکته قلبی در سنین پایین تر و حتی در خواب نیز رخ می دهد. بنابراین بهتر است این موضوع را جدی گرفته و موارد ذکر شده را رعایت کنید. زیرا فردی که دچار سکته قلبی می‌شود فرصت زیادی برای زنده ماندن ندارد و اگر اقدامات اولیه توسط افراد متخصص انجام نگردد منجر به مرگ می شود‌. سالانه 150 هزار ایرانی در اثر سبک زندگی نامناسب از سکته قلبی میمیرند و این امر درحال افزایش می باشد.