علت نفخ شکم چیست؟ علائم، روش های پیشگیری و درمان گیاهی نفخ معده

در بدن تمامی انسان ها گازهای مختلف به طریقه های متعددی می توانند ایجاد نفخ کنند، در این نوع بیماری به دو روش در دستگاه گوارش گاز جمع می‌شود که این یک روند طبیعی بدن است :

1. در نوع اول در هنگام هضم غذا گازهای مانند متان، دی اکسید کربن و هیدروژن ایجاد نفخ میکند.
2. در نوع دوم بلع هوا در هنگام خوردن و آشامیدن موجب جمع شدن نیتروژن و اکسیژن در دستگاه گوارش می گردد، که این عمل نیز ایجاد نفخ میکند.

در علوم پزشکی به آزادسازی گاز ها از دستگاه گوارش و تخلیه آن از طریق مقعد نفخ می گویند.

 دلیل به وجود آمدن نفخ چیست؟

این نوع بیماری یا اختلال در دستگاه گوارش یک مشکل رایج در سنین مختلف است به گونه ای که همه افراد در دستگاه گوارشی خود می توانند تجمع گاز های مختلف را بارها تجربه کرده باشند، عموم افراد در طول روز بیشتر از 10 مرتبه گاز بدن را از طریق مقعد تخلیه می کنند اما اگر دچار نفخ بیش از حد باشید می تواند نشان دهنده نوعی اختلال در دستگاه گوارش باشد که خود دلایل مختلفی دارد که به شرح زیر است :

1. رژیم های غذایی

رژیم های غذایی مختلف یکی از علل های اصلی نفخ در بدن است، مصرف برخی مواد خوراکی مانند: کشمش، انواع کلم، حبوبات مانند عدس و لوبیا، سیب و آلوها، تخم مرغ و سیب زمینی، برخی آبمیوه ها، همچنین غذاهای سوربیتول و پر از فروکتوز به شدت نفخ را در بدن افزایش می دهند، دلیل آن هم هضم سخت این نوع ماده هاست و همچنین می توانند موجب به وجود آمدن بوی نامطبوع نیز بشنوند. همچنین عدم جذب برخی مواد خوراکی نیز می تواند موجب ایجاد نفخ شود.

2. بلعیدن هوا

بلع هوا در طول خوردن و آشامیدن مواد خوراکی امری طبیعیست، عموما هنگام غذا خوردن و آشامیدن مقدار هوای زیادی وارد بدن نمیشود اما گاهی ممکن است به دلیل برخی عادتهای نادرست و یا عدم آگاهی هوای بیشتری وارد دستگاه گوارش شود و ایجاد نفخ کند، اما اگر رژیم غذایی شما شامل مقدار کمی کربوهیدرات و قند است، بلع هوای کمتری نسبت به دیگر افراد دارید.

مثال های زیر موجب نفخ بیش از حد درون بدن می شود:

• مصرف دخانیات
• مصرف انواع نوشیدنی های انرژی زا و گازدار
• مکیدن اشیاء
• سریع غذا خوردن و کم جویدن
• جویدن آدامس به مدت زیاد

3. دلایل پزشکی و بیماری ها

نفخ بیش از اندازه می تواند به علت وجود شرایط پزشکی باشد، برخی مشکلات دستگاه گوارش نیز می تواند ایجاد نفخ کند، عوامل زیر شامل وضعیتهایی است که میتوانند نفخ زا باشند:

• عدم تحمل لاکتوز و برخی مواد خوراکی
• یبوست
• دیابت
• رفلاکس معده GERD
• سندرم دامپینگ
• پانکراتیت خود ایمنی
• زخم های معده
• کولیت اولسراتیو
• سلیاک
• گاستروانتریت
• سندرم روده تحریک پذیر IBS
• بیماری کلون
• ناتوانی در عدم تخلیه گاز های دستگاه گوارش

علائم و نشانه های نفخ چیست؟

نفخ نیز همانند دیگر بیماری ها علائم مشخصی دارد که به شرح زیر است:

• آزاد سازی مقدار زیاد باد معده
• احساس تورم و باد در شکم
• احساس درد در ناحیه ی شکمی
• دل پیچه
• بوی نامطبوع گاز شکمی

پیشگیری و درمان نفخ شکم چگونه است؟

چندین روش درمانی و پیشگیری ساده برای رفع نفخ شکم وجود دارد، شما با اقدامات آسان زیر می توانید بیماری نفخ شکم را به آسانی درمان کنید:

1. روزانه حداقل 1 ساعت ورزش کنید.
2. پد زغال را در لباس خود قرار داده تا گازهای اضافی را جذب کند.
3. غذا را آرام و به درستی بجوید.
4. مقدار زیادی غذا را در یک وعده نخورید.
5. رژیم غذایتان را تغییر دهید و کربوهیدرات های سخت هضم  را با دیگر مواد جایگزین کنید.
6. پروبیوتیک مصرف کنید.
7. نشسته آب و مواد آشامیدنی را بنوشید.

لیست چند داروی گیاهی ضد نفخ و بهترین دمنوش های گیاهی ضد نفخ

داروهای گیاهی می توانند نقش بسزایی در درمان و بهبود نفخ شکم داشته باشند، لیست زیر شامل داروهای موثر برای رفع نفخ شکمی می باشد که بایستی از عطاری تهیه شوند.

• زنجبیل
• فرنجمشک
• نعنا
• خاراگوش
• رازیانه
• گل سپاسی
• سنبل ختایی
• بابونه
• مریم نخودی (کلپوره)
• مرزنگوش
• آویشن

چه هنگامی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر نفخ شما بطور مکرر و بی دلیل اتفاق می افتد و همچنین علائم زیر را به همراه دارد به پزشک مراجعه کنید :

• تورم در ناحیه شکمی
• اسهال
• وجود خون در مدفوع
• کاهش وزن ناگهانی
• یبوست
• گازهای مکرر
• سوزش در ناحیه قلب
• استفراغ