علائم و انواع اضطراب، روش های تشخیص و درمان اضطراب را بدانید

اضطراب چیست؟

همه شما بارها دچار اضطراب شده اید و این احساس ناخوشایند را تجربه کرده‌اید، اضطراب را می توان "دلشوره" یا "تشویش" نیز تعریف کرد، لازم به ذکر است پروسه اضطراب کاملاً با استرس متفاوت بوده و گاهاً این دو امر را با هم اشتباه می گیرند، اضطراب نوعی احساس مبهم به همراه نگرانی یا ترس با یک منشاء نامعلوم است که شامل پیچیدگی های زیادی می باشد و مانند یک رعد سنگین حال افراد را دگرگون می سازد همه انسانها در طول زندگی خود این احساس را تجربه کرده و دچار اضطراب می شوند که این امر کاملاً عادی است اما برخی از افراد دچار اضطراب های مزمن و شدید می باشند که کاملاً غیر عادی و مشکل ساز می باشد.

اضطراب یا استرس؟

این دو امر را معمولاً با علائم شبیه به هم گزارش می‌کنند در روانشناسی اضطراب را مرحله ای پیشرفته تر از استرس می نامند و همچنین روانشناسان معتقدند که اگر این احساسات در مدت زمان طولانی درون بدن و روح انسان باقی بماند باعث آسیب های جبران ناپذیر می شود.

دلایل اضطراب

اگر بخواهید تخصصی به این امر بنگرید باید بگویم روانشناسان تیم فارسی بیوتی معتقدند اضطراب چهار علت مهم را در بر می‌گیرد:

عوامل مربوط به زیست شناختی و کالبد

در این عامل پی می‌بریم در افراد مضطرب میزان ترشح برخی از هورمون های درون خون کاملا غیر عادی می باشد، همچنین لازم به ذکر است بدانید هر آنچه باعث اختلال در سیستم هورمون‌ها شود، نوعی خطر برای بدن انسان تلقی می‌شود به طور مثال:

• بارداری
• افت قند خون
• پرکاری غده تیروئید
• آریتمی قلبی
• غدد آدرنال (ترشح کننده اپی نفرین)

از این نوع عوامل می باشند.

عوامل مربوط به محیط بیرونی و اجتماع

 یکی از پر رنگ تر این عوامل در به وجود آمدن اضطراب های شدید عوامل بیرونی و اجتماعات می باشد که گاهاً آسیب‌های آن جبران ناپذیر می باشد، این عوامل می تواند تحریک و تشدید کننده فرد مستعد باشد؛

• مشکلات خانوادگی
• جدایی ها
• طرد شدن
• تمسخر القاب مزمن
• شکست عاطفی
• شکست‌های تحصیلی
• شکست های کاری

همچنین عوامل محیطی گاهی به شدت دچار تغییر شده و شوک بزرگی وی به افراد مضطرب وارد می کند، اتفاقاتی مانند از بین رفتن و مرگ عزیزان، بیماریها، آتش سوزی ها، تصادفات، سیل، زلزله و برخورد شهاب سنگ می‌توانند از این موارد باشند.

عوامل مربوط به ژنتیک (عوامل ارثی)

از دیگر عوامل وجود اضطراب می توان به ژنتیک و سابقه خانوادگی اشاره کرد، زیرا احتمال موروثی بودن اضطراب به فرزندان بسیار بالا است. لازم به ذکر است کودکان با الگو قرار دادن خانواده و اولیای خود می توانند این امر را پررنگ تر کنند. تیم فارسی ‏بیوتی با تحقیق درباره ی اثرات عوامل ژنتیکی در یافتند که عوامل ژنتیکی می‌تواند در بعضی از شاخه‌های اضطراب مانند اختلال ترس و اختلال هراس در مکانهای باز و بسته نقش زیادی را ایفا کند.

عوامل مربوط به اضطراب های مرضی

 زیگموند فروید بر این باور بود اضطراب نوعی واکنش به تنش های غریزی می باشد اما وی پس از مدتی تحقیق درباره نظریه خود تردید کرد و مفهوم جدیدی از اضطراب را به میان آورد، وی بر این باور رسید که اضطراب و نشانه های مرضی علامت خطری است، به ما در رابطه با یک احتمال تقریباً غیرممکن و همچنین اضطراب یک تجربه آسیب زاست.

 علائم فرد مضطرب

 فرد مضطرب معمولاً آثاری را در درون و بیرون بدن خویش احساس می‌کند که گاهی این اثرات در چهره فرد نیز نمایان می‌شود،این آثار عبارتنداز:

• تپش شدید قلب
• عرق ریختن
• لرزش دست یا پاها هنگام ایستادن
• بی حس شدن اندام
• سرگیجه
• احساس تنگی نفس
• احساس گرما در پشت بدن و سر
• از دست دادن تعادل و حتی از هوش رفتن

 آیا اضطراب و خوراکی ها با هم تعامل دارند؟

طبق گفته برخی دانشمندان و متخصصین تغذیه نادرست هم می‌تواند در به وجود آمدن اضطراب نقش داشته باشد، همچنین دانشمندان بر این باورند کمبود و عدم استفاده از برخی ویتامین ها می تواند احتمال ابتلا به اضطراب را بالا ببرند؛ برخی از ویتامین ها عبارتند از:

• اسیدهای آمینه
• اسید فولیک
• ویتامین B12
• منیزیم

همچنین روانشناسان معتقدند استفاده از دخانیات و مواد های مخدر و افیونی و همچنین برخی از مشکلات ضایعه مغزی می تواند این امر را تشدید کند.

 چند نوع اختلال اضطرابی وجود دارد؟

روانشناسان معتقدند اختلالات اضطرابی در کل به 6 دسته تقسیم می شوند، برخی افراد می‌توانند یک یا چند نوع از آنها را داشته باشند.

برخی از آنها را نیز دسته بندی می کنیم:

اختلالات اضطراب فراگیر

این حالت در افرادی که مدام نگران و منتظر  وقوع یک اتفاق نه چندان خوب هستند دیده می‌شود، این نگرانی و فشارها می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد به طور مثال:

• نگرانی بیمار شدن پدر مادر خواهر یا برادر و فرزندان
• نگرانی از دست دادن عزیزان
• نگرانی ته گرفتن غذاهای روی اجاق گاز
• نگرانی کثیف شدن لباس های خود
• نگرانی افتادن وسیله و شکستن آن
• نگرانی تغییرات هوایی مثل بارش باران برف

 از علائم مربوطه به آن می توانیم《احساس بی قراری، تپش قلب، احساس خستگی و کوفتگی، احساس فراموشی، احساس تنگی نفس و اختلال در حافظه یا عدم تمرکز》را نام ببریم.

اختلالات مربوط به هراس

این مورد در افرادی که دچار حملات اضطرابی ناگهانی می شوند دیده می‌شود و معمولاً در طول چند دقیقه به پایان می‌رسد، معمولاً در جوانان رایج بوده همچنین عامل و منشاء محرک آن نیز هنوز مشخص نشده است.

از علائم مربوطه به آن نیز می توانیم به《 لرزش، گیجی، احساس درد در قفسه سینه و تنگی نفس، احساس برهم خوردن تعادل و حتی در موارد حاد آنفاریکتوس (سکته ی قلبی) 》 اشاره کرد.

اختلالات مربوط به ترس های ساده نیز جزو زیر مجموعه اختلالات کلی هراس می باشد این نوع ترس ها جزو مشهورترین ترس‌های مرضی می باشد که فرد دوست ندارد با اشیا و موارد دیگر مانند: حیوانات، ارتفاعات، دریا و اقیانوس، خون یا هر آن چیز که به آن واکنش نشان می دهد برخورد کند  ترس از مکانهای باز و بسته نیز جزو این نوع ترس ها می باشد و سابقه آن به دوران کودکی باز می‌گردد.

اختلالات مربوطه به اضطراب اجتماعی

این ترس معمولاً در ابتدای نوجوانی نمایان می‌شود، این نوع اختلال نوعی مانع و سد راه برای شناخت افراد جدید و جوامع است.

از علائم آن می‌توان به《ترس و شرمساری از خطا کردن، عدم صحبت کردن در جمعیت، در جمع غذا نخوردن، لرزش صدا، سرخی گونه ها و خجالت》 اشاره کرد.

اختلالات مربوط به وسواس‌های روحی

وسواس فکری نیز بین عموم مردم شایع بود و فرد مربوطه قادر نیست افکار و عقاید تکراری و مزاحم خود را از ذهن بیرون کند، این افکار میتواند وحشت زا، ناراحت کننده و عذاب آور باشد؛

• برای مثال شستن مکرر دست ها
• بالا کشیدن آب بینی
• شست‌وشوی لباس‌ها بعد از هر بار بیرون رفتن و خروج از منزل
• مسواک زدن به مدت زمان طولانی در هر دفعه

اختلالات مربوط به تنش های بعد از رویداد (شوک بعد از حادثه)

 این اختلال را با نام دیگر [سندروم موج انفجار] نیز می شناسند این نوع اختلال مربوط به حوادثی مانند، تصادفات، جنگ و خشونت، سوانح طبیعی و غیره می باشد. افرادی که این نوع تنش ها را تجربه کرده‌اند، معمولاً خوابهای تکراری می بینند، خاطراتی مبهم در سر می‌پرورانند، گاهاً تعادل خود را از دست داده و به شدت پرخاش می کنند.

اختلالات مربوط به اضطراب اخلاقی

آنا فروید فرزند محبوب زیگموند فروید می گوید: ترس ها و نگرانی ها، در این مورد که ارزشهای اخلاقی ما انسانها پایمال شود، موجب می‌شود احساس گناه به وجود آید. از نظر زیگموند فروید این اختلال در 5 الی 6 سالگی به وجود می‌آید و این اضطراب از روان نژندی از قدرت و احساسات می آید.

پیشگیری از اضطراب

برای جلوگیری از حملات اضطرابی راه های زیادی وجود دارد که برخی از آنها را لیست کرده ایم تا آگاهی شما را افزایش دهیم:

• رژیم غذایی سالم
• فعالیت های بدنی منظم
• اعتماد به نفس
• اجتماعی بودن
• غرق نشدن در گذشته و آینده
• مطالعه در مورد موارد تنش‌زا
• حال نگری ابراز احساسات و هیجانات بر روی کاغذ
• خندیدن
• حمایات اجتماعی
• خوش بینی
• مصرف دمنوش های آرامش بخش

آیا اختلال اضطراب درمان می شود؟

اضطراب میزان مشخصی دارد اگر مقدار آن کمتر از محوطه خطرزا باشد بدون نیاز به پزشک متخصص درمان پذیر است، برای مثال اضطراب های طبیعی نیاز به درمان های خاص ندارند، مثل اضطراب ناشی از امتحان، کنکور یا آزمون رانندگی؛ که می توانید با استراحت کافی، دوش گرفتن، مصرف جوشانده های آرامش، پیاده روی و تنفس عمیق آن را برطرف کنید.

اما درمان اضطراب های حاد نیاز به پزشک روانشناس و یا روانپزشک دارد این موارد مراجعه به یک متخصص ضروری است که وی می‌تواند درمان‌های دارویی و غیردارویی را آغاز کند، همچنین پزشک مربوطه می‌تواند تکنیکهای معتبر و خاص روان درمانی را ارائه دهد با فرد صحبت کند و او را به کنترل خویش درآورد.

برخی داروهای شیمیایی برای درمان اضطراب

• سرترالین
• فلوکستین
• بنزودیازپین ها

لازم به ذکر است این داروها اعتیاد آور بوده و بایستی حتما تحت نظر پزشک مربوطه و متخصص طی دوره مشخص مصرف شود.